خصوصیات سه تار

1) به نسبت دیگر سازها ، دارای حجم صوتی کم ، ولی در عین حال لطیف ، نافذ ، ظریف و دلنشین است.

2) بین سازهای مضرابی در موسیقی ردیف ، تنها سازی است که مضراب مجزا نداشته و با ناخن سبابه نواخته می شود. در نتیجه احساس مخصوصی به نوازنده دست داده و صمیمیت بیشتری بین او و سازش بر قرار می شود.

3) کوچکی جثه ، وزن کم و بغل گرفتن ساز هنگام نواختن ، در برقراری ارتباط معنوی بین ساز و نوازنده بسیار موثر است .

4) کمی حجم صوت این ساز عاملی شده تا کمتر چهره ی عمومی پیدا کند و از طرفی موقعیت خاص خود را در خلوت نوازنده و شنونده تحکیم بخشد.

5) چون مضراب سه تار در حالت معمولی به چند سیم برخورد می کند ، امکان ایجاد کوک های متنوع و چند صدا بر روی این ساز وجود دارد ( نظیر شیوه های نوینی که استاد احمد عبادی در کوک سه تار ایجاد نمود و مشتمل بر هفتاد کوک می باشد).

6) به علت محدودیت تعداد سیم ، عدم وجود عوامل تغییر دهنده صدا ، مثل هم کوکی سیم ها ، نداشتن پوست ( برخلاف ) تار و ... صدای این ساز خالص و نافذ بوده و از طرفی کمتر دچار تغییر کوک در حین نواختن می شود.

7) از معدود سازهایی است که همنوازی آن ( گروه نوازی سه تار ) از زیبایی خاصی بر خوردار است.

از:3tar.ir

روش صحیح مضراب سه تار

موقع مضراب زدن حتما انگشت کوچک و کناریش و انگشت شصت باید روی صفحه ثابت باشه . این نکته را حتما رعایت کنید . دستتان را به حالت جمع شدگی روی صفحه قرار دهید مانند شکل . انگشت کناری انگشت سبابه ، هم زمان با آن بالا می آید . بعد باهم پایین می آیند . پس از بازگشت  انگشت سبابه به سیم ضربه میزند و گذر میکند . انگشت کناری همان جای اول خود میماند . برای زدن مضراب نیاز به نیروی خاصی نیست ، چون باعث خستگی زود هنگام مفصل انگشت میشود . بهترین حالت برای مضراب زدن استفاده از سنگینی و وزن انگشت « سبابه » است . مضراب راست همیشه قویتر از مضراب چپ اجرا میشود .عزیزان دقت نمایید ، قوی بودن مضراب سه تار ارتباطی با محکم زدن ندارد . زمانی صدای حجیم و اصطلاحاً پخته ایجاد میشود که بتوانید وزن انگشت را توسط سر ناخن به سیمها منتقل کنید . اگر ناخن ندارید یا ناخنتان کوتاه است از مضراب استفاده کنید . خصوصاً مضرابهای سیمی . چون شفافیت صدای ساز بیشتر میشود . سعی کنید انرژی حرکت مضراب از پایه انگشت شروع شود . و از بند وسطی انگشت خم شود . بعضی دوستان به اشتباه با بند آخر انگشت « نوک ناخن» مضراب میزنند . این مضراب ناقص است و صدای پر قدرتی از ساز ایجاد نخواهد شد .

بعضی دوستان میپرسیدند که اگر ناخنم به سیمهای کناری بخورد مشکلی دارد ؟ در جواب میگویم : سعی کنید که به سیم مورد نظر بخورد . اما چون کوک سیم ها جوری است که صداها مکمل همدیگر هستند اتفاقی نخواهد افتاد اگر ناخن به سیم کناری بخورد ، فقط صدا پرترشنیده خواهد شد . نکته دیگری که باید بهش اشاره کرد تمرین مضراب سه تار است . حتما نیاز نیست ساز در اختیارتان باشد ، برای تمرین مضراب . میتوانید روی پای خود در هرزمان و مکانی تمرین کنید . باید به این نکته اشاره کنم که هر قسمتی از سیمها صدای مخصوص به خود را دارد . مثلا اگر نزدیک خرک به سیمها مضراب بزنید ، صدا « زیرتر» خواهد بود . هرچه به سمت دسته بروید صدا بم تر خواهد بود این نکته را گفتم که اگر خواستید احساس های مختلفی را ایجاد کنید با بالا و پایین بردن دست ، روی صفحه ساز میتوانید . صداهای  مختلفی را بوجود بیاورید . جهت اطلاع بیشتر از این موضوع مقاله مکان صحیح برای مضراب را بخوانید .

انرژی انگشت اشاره جهت مضراب از کجا تأمین می شود؟

دوستان عزیزم این سئوالی است که برای خیلی از بچه ها پیش می آید که انگشت باید از کجا «خم» شود یا کلاً چرا انگشت آن حالت صحیح را به خود نمی گیرد. گاهی وقت ها هنرجویان به خاطر این موضوع انگیزه خودشان را برای نواختن از دست می دهند . عزیزانم اصلاً جای نگرانی نیست چون در ادامه برایتان کاملاً توضیح می دهم که چگونه یک حالت ایده آل به انگشتتان بدهید . انرژی انگشت اشاره باید از مفصل اصلی که پائین ترین قسمت انگشت « طرف خود دست » است تأمین شود. بعد که انگشت کامل بالا آمد، سنگینی وزن انگشت به شتاب آن کمک می کند. حالا انگشتی که با انرژی مفصل حرکت را آغاز کرده و وزن خود انگشت هم چاشنی آن شده پائین می آید و به سیم برخورد می کند. وقتی که ناخن به سیم خورد حالا مفصل وسطی خم می شود. و انگشت جمع می شود و به انتها می رود. 

notebnote.com

روش صحیح مضراب سه تار

موقع مضراب زدن حتما انگشت کوچک و کناریش و انگشت شصت باید روی صفحه ثابت باشه . این نکته را حتما رعایت کنید . دستتان را به حالت جمع شدگی روی صفحه قرار دهید مانند شکل . انگشت کناری انگشت سبابه ، هم زمان با آن بالا می آید . بعد باهم پایین می آیند . پس از بازگشت  انگشت سبابه به سیم ضربه میزند و گذر میکند . انگشت کناری همان جای اول خود میماند . برای زدن مضراب نیاز به نیروی خاصی نیست ، چون باعث خستگی زود هنگام مفصل انگشت میشود . بهترین حالت برای مضراب زدن استفاده از سنگینی و وزن انگشت « سبابه » است . مضراب راست همیشه قویتر از مضراب چپ اجرا میشود .عزیزان دقت نمایید ، قوی بودن مضراب سه تار ارتباطی با محکم زدن ندارد . زمانی صدای حجیم و اصطلاحاً پخته ایجاد میشود که بتوانید وزن انگشت را توسط سر ناخن به سیمها منتقل کنید . اگر ناخن ندارید یا ناخنتان کوتاه است از مضراب استفاده کنید . خصوصاً مضرابهای سیمی . چون شفافیت صدای ساز بیشتر میشود . سعی کنید انرژی حرکت مضراب از پایه انگشت شروع شود . و از بند وسطی انگشت خم شود . بعضی دوستان به اشتباه با بند آخر انگشت « نوک ناخن» مضراب میزنند . این مضراب ناقص است و صدای پر قدرتی از ساز ایجاد نخواهد شد .

بعضی دوستان میپرسیدند که اگر ناخنم به سیمهای کناری بخورد مشکلی دارد ؟ در جواب میگویم : سعی کنید که به سیم مورد نظر بخورد . اما چون کوک سیم ها جوری است که صداها مکمل همدیگر هستند اتفاقی نخواهد افتاد اگر ناخن به سیم کناری بخورد ، فقط صدا پرترشنیده خواهد شد . نکته دیگری که باید بهش اشاره کرد تمرین مضراب سه تار است . حتما نیاز نیست ساز در اختیارتان باشد ، برای تمرین مضراب . میتوانید روی پای خود در هرزمان و مکانی تمرین کنید . باید به این نکته اشاره کنم که هر قسمتی از سیمها صدای مخصوص به خود را دارد . مثلا اگر نزدیک خرک به سیمها مضراب بزنید ، صدا « زیرتر» خواهد بود . هرچه به سمت دسته بروید صدا بم تر خواهد بود این نکته را گفتم که اگر خواستید احساس های مختلفی را ایجاد کنید با بالا و پایین بردن دست ، روی صفحه ساز میتوانید . صداهای  مختلفی را بوجود بیاورید . جهت اطلاع بیشتر از این موضوع مقاله مکان صحیح برای مضراب را بخوانید .

انرژی انگشت اشاره جهت مضراب از کجا تأمین می شود؟

دوستان عزیزم این سئوالی است که برای خیلی از بچه ها پیش می آید که انگشت باید از کجا «خم» شود یا کلاً چرا انگشت آن حالت صحیح را به خود نمی گیرد. گاهی وقت ها هنرجویان به خاطر این موضوع انگیزه خودشان را برای نواختن از دست می دهند . عزیزانم اصلاً جای نگرانی نیست چون در ادامه برایتان کاملاً توضیح می دهم که چگونه یک حالت ایده آل به انگشتتان بدهید . انرژی انگشت اشاره باید از مفصل اصلی که پائین ترین قسمت انگشت « طرف خود دست » است تأمین شود. بعد که انگشت کامل بالا آمد، سنگینی وزن انگشت به شتاب آن کمک می کند. حالا انگشتی که با انرژی مفصل حرکت را آغاز کرده و وزن خود انگشت هم چاشنی آن شده پائین می آید و به سیم برخورد می کند. وقتی که ناخن به سیم خورد حالا مفصل وسطی خم می شود. و انگشت جمع می شود و به انتها می رود. 

notebnote.com

تعویض سیم سه تار

حتما براتون اتفاق افتاده که سیم سه تارتون پاره بشه . اگر که تعویض سیم رو یاد گرفته باشید . به راحتی خودتون عوضش میکنید . معمولا نوازندگانی که تازه شروع به نواختن سه تار کرده اند با این موضوع مشکل دارند . و براشون عذاب آوره چون واقعا از درس هاشون عقب می افتند و حالا باید ساز رو ببرن پیش استادشون یا کسی که این کارو کرده و براشون انجام بده . اما من به شما یاد میدم چطور خودتون به راحتی سیم سازتون رو عوض کنید .

چرا سیم ساز پاره میشود ؟

دوستان در ابتدا باید بدونید که چی باعث میشه که سیم سازتون پاره میشه و سعی کنید این موارد رو رعایت کنید تا اتفاق نیفته .

1-پیچوندن بیش از حد گوشی ها

2- مضرابهای محکم

3 – پوسیدگی سیمها

شما وقتی به کوک ساز مسلط نباشید یا به قول معروف «قلق» گوشی سازتون رو ندونید بیش از اندازه اون رو میپیچونید و سیم پاره میشه . یا مثلا سیم اول سازتون «سیم دو» درست کوک شده اما شما حس میکنید کوک نیست باز کوک رو بالاتر میبرید و سیم رو پاره میکنید . پس اگر تازه کوک کردن رو یاد گرفتید ، حتما با تیونر کوک کنید و در ضمن خیلی آروم گوشی ها رو بپیچونید . در مورد مضرابهای محکم باید بگم که گاهی ناخن خیلی محکم به سیم برخورد میکنه ، حالا یا به خاطرهیجان و یا شدت عصبی انگشته که ممکنه سیم پاره بشه . یا اینکه ناخنتون بد سوهان خورده وباعث میشه به سیم گیر بکنه که این هم باعث پاره شدن سیم سازتون میشه . پس به مواردی که گفتم دقت کنید . اما مورد آخر ، پوسیدگی سیمها معمولا در مورد سیمهای فرسوده اتفاق میفته ، که اون هم به دلیل رطوبت هوا است . وبرای همه سازها به مرور زمان اتفاق میفته و این یه امر طبیعیه . البته بعضی از اساتید توصیه میکنن سیم های ساز هر سه ماه یکبار باید عوض بشه . تا بهترین صدا از سیمها تولید بشه .

روش تعویض سیم سه تار

. وقتی سیم رو از بازار خریدید معمولا دو سرش تابیده شده و یه حلقه درست شده . معمولا خود فروشنده ها به این شکل آماده میکنند تا کارتون راحتتر باشه . اگرم تابیده نبود خودتون راحت این کار رو انجام بدید . به این صورت که سر سیم رو روی خودش برگردونید و یه تاب بهش بدید . یه حلقه که درست شد بعد انگشت کوچکتون رو داخل حلقه کنید و بتابونید. یک سر سیم داخل دندانه های سیم گیر میفته سر دیگرش به گوشی بسته میشه . وقتی سیم رو داخل اون شیار سیم گیر انداختید با دست راست نگهش دارید و اون سر سیم رو از زیر پرده بالای شیطانک رد کنید و حلقه رو دور گوشی بندازید و با دست چپ آروم آروم بپیچونید . دقت کنید در جهتی بپیچونید که به گوشی «سیم دوم» برخورد نکنه . یادتون نره حتما با دست راست اون سر سیم که به سیم گیر هست رو نگه داشته باشید تا از زیر دندونه های سیم گیر بیرون نیاد . این کار رو خیلی آروم و با دقت انجام بدید . بعد شروع به کوک کردن دقیق اون بکنید. این روش بستن یکی از سیمهای سه تار بود . بقیه سیمها رو هم به همین شکل میبندید . امیدوارم این آموزش براتون مفید بوده باشه . 

notebnote.com

تعویض سیم سه تار

حتما براتون اتفاق افتاده که سیم سه تارتون پاره بشه . اگر که تعویض سیم رو یاد گرفته باشید . به راحتی خودتون عوضش میکنید . معمولا نوازندگانی که تازه شروع به نواختن سه تار کرده اند با این موضوع مشکل دارند . و براشون عذاب آوره چون واقعا از درس هاشون عقب می افتند و حالا باید ساز رو ببرن پیش استادشون یا کسی که این کارو کرده و براشون انجام بده . اما من به شما یاد میدم چطور خودتون به راحتی سیم سازتون رو عوض کنید .

چرا سیم ساز پاره میشود ؟

دوستان در ابتدا باید بدونید که چی باعث میشه که سیم سازتون پاره میشه و سعی کنید این موارد رو رعایت کنید تا اتفاق نیفته .

1-پیچوندن بیش از حد گوشی ها

2- مضرابهای محکم

3 – پوسیدگی سیمها

شما وقتی به کوک ساز مسلط نباشید یا به قول معروف «قلق» گوشی سازتون رو ندونید بیش از اندازه اون رو میپیچونید و سیم پاره میشه . یا مثلا سیم اول سازتون «سیم دو» درست کوک شده اما شما حس میکنید کوک نیست باز کوک رو بالاتر میبرید و سیم رو پاره میکنید . پس اگر تازه کوک کردن رو یاد گرفتید ، حتما با تیونر کوک کنید و در ضمن خیلی آروم گوشی ها رو بپیچونید . در مورد مضرابهای محکم باید بگم که گاهی ناخن خیلی محکم به سیم برخورد میکنه ، حالا یا به خاطرهیجان و یا شدت عصبی انگشته که ممکنه سیم پاره بشه . یا اینکه ناخنتون بد سوهان خورده وباعث میشه به سیم گیر بکنه که این هم باعث پاره شدن سیم سازتون میشه . پس به مواردی که گفتم دقت کنید . اما مورد آخر ، پوسیدگی سیمها معمولا در مورد سیمهای فرسوده اتفاق میفته ، که اون هم به دلیل رطوبت هوا است . وبرای همه سازها به مرور زمان اتفاق میفته و این یه امر طبیعیه . البته بعضی از اساتید توصیه میکنن سیم های ساز هر سه ماه یکبار باید عوض بشه . تا بهترین صدا از سیمها تولید بشه .

روش تعویض سیم سه تار

. وقتی سیم رو از بازار خریدید معمولا دو سرش تابیده شده و یه حلقه درست شده . معمولا خود فروشنده ها به این شکل آماده میکنند تا کارتون راحتتر باشه . اگرم تابیده نبود خودتون راحت این کار رو انجام بدید . به این صورت که سر سیم رو روی خودش برگردونید و یه تاب بهش بدید . یه حلقه که درست شد بعد انگشت کوچکتون رو داخل حلقه کنید و بتابونید. یک سر سیم داخل دندانه های سیم گیر میفته سر دیگرش به گوشی بسته میشه . وقتی سیم رو داخل اون شیار سیم گیر انداختید با دست راست نگهش دارید و اون سر سیم رو از زیر پرده بالای شیطانک رد کنید و حلقه رو دور گوشی بندازید و با دست چپ آروم آروم بپیچونید . دقت کنید در جهتی بپیچونید که به گوشی «سیم دوم» برخورد نکنه . یادتون نره حتما با دست راست اون سر سیم که به سیم گیر هست رو نگه داشته باشید تا از زیر دندونه های سیم گیر بیرون نیاد . این کار رو خیلی آروم و با دقت انجام بدید . بعد شروع به کوک کردن دقیق اون بکنید. این روش بستن یکی از سیمهای سه تار بود . بقیه سیمها رو هم به همین شکل میبندید . امیدوارم این آموزش براتون مفید بوده باشه . 

notebnote.com

نکات مهم در انتخاب سه تار مناسب

دوست عزیزم اگر قصد خرید سه تار داری باید به مواردی که برایت عنوان می کنم توجه کنی . خیلی از عزیزان در اینترنت سرچ می کنند و در فروشگاه های اینترنتی سازهایی زیبا با قیمت پائین پیدا میکنند و از من میپرسند آیا این ساز را بخریم؟ تصویر ساز را برای من می فرستند تا من نظر بدم .عزیزانم ، خرید ساز کمی تجربه می خواهد ، اگر می خواهید از اینترنت ساز بخرید یا باید یک مورد معتبر پیدا کنید یا باید فروشنده ، ساز را  کامل برای شما تشریحکند و به شما ضمانت بدهد که ساز خوبی به شما می فروشد. درتصویر بین ساز 50 هزار تومنی و یک میلیونی تفاوتی وجود ندارد چون ظاهر سازها تقریباً یکی است. تشخیص خوب یا بد بودن ساز با دیدن تصویر آن امکان پذیر نیست. صدای ساز اولین اولویت آن است ،  بعد خوش دست بودن آن و در مراحل بعد نوبت به زیبائی ساز می رسد . اگر خودتان تجربه شناخت ساز را دارید که به مغازه ساز فروشی بروید و با توجه به موارد زیر ساز مناسب را انتخاب کنید، اگر هم فکر می کنید که تشخیص براتون سخت است با یک دوست و آشنایی که سه تار کار کرده به مغازه ساز فروشی بروید تا در انتخاب ساز به شما کمک کند. چون واقعاً سازهای کار دست ، مثل گیتار یا کیبورد نیست که قیمت های مشخصی داشته باشند . اگر تجربه کافی در شناخت ساز نداشته باشید امکان دارد کلاه سرتان برود.

 برای خرید یک سه تار خوب به نکات زیر توجه کنید:

1- بهترین و مناسب ترین چوب برای صفحه و کاسه سه تار چوب توت است، پس به این موضوع دقت کنید « معمولاً چوب توت زرد رنگ است »

2- صدای نت های پائین دسته با نت های بالا دسته هم خوانی داشته باشد. این موضوع را حسی خواهید فهمید. منظورم این است که صداها از بالا تا پائین تغییرات ثابتی داشته باشد. یک دفعه تغییر صدایی نداشته باشد .

3- به سیم بم ساز مضراب بزنید صدای آن باید نرم و طبیعی باشد و اصطلاحاً « گز » نزند .

4 - بلندی صدای ساز اصلاً ملاک نیست. صدای ساز باید تمیز و بدون صدای اضافی باشد . این را حسی درک خواهید کرد ، صدای ساز واقعاً سلیقه ای است. یکی صدای زنگ دار دوست دارد،‌ یکی صدای بم تر و این استاندارد مشخصی ندارد .

5- وقتی تکنیک ناله « ویبراسیون » را اجرا می کنید توجه کنید که مشکل نداشته باشد. و هنگام اجرای این تکنیک ، انگشت راحت روی دسته بلغزد .

6 - دقت کنید دسته ساز نه زیاد کلفت باشد نه زیاد نازک . تناسب قطر دسته از بالا تا پائین رعایت شده باشد . « بالا دسته نازکتر و به تدریج تا پائین دسته کلفت تر شده باشد » ، از بالا دسته تا پائین دسته حرکت کنیم و انگشت گذاری کنید، ببینید حرکت روی دسته ساز برایتان راحت باشد.

7- دقت کنید ساز سنگین نباشد.

8- رنگ ساز فقط جهت زیباسازی آن است، سازی که زیاد رنگ شده باشد احتمال دارد که صدای خوبی نداشته باشد. چون رنگ زیاد روی صفحه و کاسه ارتعاش طبیعی چوب را میگیرد و رنگ زیاد روی دسته باعث سنگین شدن دسته سه تار میشود .

9-انتخاب رنگ ساز سلیقه ای است ، اما اگر رنگ ساز روشنتر باشد چنانچه عیبی هم در ساختار آن باشد مشخص می شود.

10- خوب ساز را مشاهده کنید ، دقت کنید روی صفحه یا کاسه ترکی وجود نداشته باشد ، ساز را زیر نور بگیرید و با دقت تمام آن را مشاهده کنید .

 11- به سیم دوّم مضراب بزنید، دقت کنید، صدا کاملاً مفهوم باشد و دارای گنگی نباشد.

 12- پهنای دسته سه تار باید متناسب باشد از بالا نازک و به تدریج تا انتهای دسته پهن تر شود این نکته با چشم کاملاً قابل مشاهده است .

 13- خیلی به تزئینات ساز توجه نکنید گاهی قیمت زیاد یک ساز به خاطر این تزئینات است ، ما با صدای ساز کار داریم و کیفیت انگشت گذاری .

 14- وقتی ساز را دقیق کوک کردید به ترتیب روی پرده ها انگشت گذاری کنید و صدای آنها را تست کنید . « البته موقع خرید احتمالا پرده ها کمی جابجا است . از فروشنده بخواهید برای شما تنظیم کند یا اینکه بعد از خرید ببرید پیش استادتان تا برایتان تنظیم کند . موقع خرید دقت کنید که ساز 25 پرده داشته باشد . اگر کمتر بود به فروشنده بگویید پرده را برایتان اضافه کند .

 15- موقع خرید دقت کنید یکی یکی پرده ها را ببینید ، اگر پوسیدگی داشت یا مشکل در گره آن وجود داشت حتماً به فروشنده اطلاع بدید تا برایتان عوض کنید.

  16- به خرک ساز دقت کنید زیاد بالا و زیاد پائین نباشد ، ارتفاع آن متعادل باشد .

  17- فاصله سیم ها روی خرک خیلی مهم است ،  سیم های جفتی « سیم های بم » باید کنار هم باشند سیم سُل کمی از آنها فاصله داشته باشد (سیم اول فاصله آن با سل طوری باشد که موقع انگشت گذاری روی سیم اول یا دوم انگشت مزاحم سیم دیگری نباشد. 

 18 - و مورد آخر اینکه ، خیلی به مهر ساز حساس نباشید . از یک سازنده ساز بت نسازید . در سازهای معمولی « متوسط رو به پایین » زیاد فرق نمیکنه مهر ساز چی باشه.

notebnote.com

آموزشگاه موسیقی در گلشهر کرج,آموزش و تدریس تار و سه تار

آموزشگاه موسیقی در فردیس کرج,آموزش و تدریس تار و سه تار

شباهت و تفاوت تار و سه تار چیست؟

واسه خیلی از علاقه مندان به موسیقی ایرانی که تازه قصد شروع ساز دارند این سوال پیش میاد که تار کار کنم یا سه تار . تفاوتش چیه. کدوم سختتره. خوب سوال خوبیه. چون خیلی شبیه به هم هستن. از نظر جنس صدا و نت و پرده ها شباهتهای زیادی بین تار و سه تار وجود دارد

شباهت های فنی تار و سه تار

اگه بخواهیم از نظر پرده حساب کنیم که تعدادشون یکی هست . جفتشون ۲۵ پرده دارند . از نظر سیم میدانیم که سه تار «چهار سیم » دارد به نام های « دو -سل -دو-دو » . تار هم دقیقا همین سیمها رو داره فقط از هرکدوم ۲ تا دارد . یعنی « دو دو - سل سل- دو دو » یعنی در کل، تار ۶ عدد سیم دارد. سیم اخری ضخیم تر به همراه سیم کنارش دو کوک میشوند . انگشت گذاری ها در تار و سه تار شبیه بهم هستن . در تار چون دسته ضخیم تر است مقداری انگشت گذاری سخت تر میشود . اما اساسا شبیه به هم هستن.
روی کاسه سه تار صفحه چوبی وجود دارد و با تغییرات هوا و رطوبت تغییری نمیکند و صدایش کمتر و ضعیفتر از تار است . سه تار ناله های احساسی و سوز ناکتری دارد.  روی کاسه تار پوست قرار دارد. پوست وسعت و طنین بیشتری به صدای ساز میدهد . اما مشکل پوست این است که با کوچکترین تغییرات هوا صدای ساز تغییر میکند . مخصوصا رطوبت،در فضای مرطوب پوست تار شل میشود و ساز صدای خیلی بمی پیدا میکند . کاسه سه تار معمولا از ترکه های چوب ساخته شده و ملاقه ای شکل است . اما کاسه تار از کنده درخت توت میسازند. به این صورت که کنده درخت توت را از وسط به دو نیم میکنند ، طبق الگویی داخل انهارا میتراشند و بهم متصل میکنند . از نظر مضراب اگر بخواهیم مقایسه کنیم ، مضراب سه تار با ناخن زده میشود و انگشت سبابه به صورت رفت و برگشت سیم را به صدا درمی آورد. اما مضراب تار یک تکه فلز برنجی است که در انتهای آن موم قرار دارد . انرژی مضراب تار از حرکت مچ تولید میشود و مضراب بین انگشت شصت و سبابه و کناریش قرار میگیرد و با حرکت بالا و پایین مچ به سیم  ضربه میزند . از نظر شخصیتی بخواهید در نظر بگیرید سه تار مثل دختر است. (ظریف و طناز) و تار مثل پسر است (قوی و چابک) است . پس سعی کنید باهاشون مثل روحیاتشون برخورد کنید.

تار بهتر است یا سه تار؟

این سوال را خیلی از دوستان میپرسند. ولی این سوال مقداری بی معنی است . چون واقعا باید ببینید به کدوم علاقه دارید. از نظر مبلغی سه تار ارزانتر از تار است به عنوان مثال اگر یک سه تار معمولی۴۰۰ هزار تومن باشد یک تار مبتدی 1 میلیون تومان است. 

www.notebnote.com

چه سازی بخریم، کهنه و دست دوم یا نو؟

گفتن که همیشه 2 تا چیز کهنه اش بهتره: ساز و دوست اما نه هر سازی. ساز مشقی دیگه کهنه و نو نداره. اگه ساز ساز خوبی باشه به مرور زمان با خشکتر شدن درصد رطوبت نسبی چوب و ... صدادهی ساز بهتر میشه. البته اگه ساز قدیمی آسیب جدی ندیده باشه. 
خرید ساز حرفه ای تشخیص حرفه ای لازم داره و آدم های خاص خودش رو می خواد. اما خرید ساز مشقی (تمرینی) برای شروع حساسیت کمتری داره.برای شروع نیازی به خرید ساز خوب نیست و اصولا نباید دنبال ساز خوب گشت که خودش برای خودش بحثی جداست.

بهتره بگیم که حداقل پارامترهای لازم برای ساز خوب چیه. البته پارامترهای کلی رو که الان به ذهنم می رسه رو فقط می نویسم چون اول و آخرش کسی که تجربه برخورد با ساز رو نداره نمی تونه اینها رو به راحتی تشخیص بده. 
1. ظاهر ساز سالام باشه. بیخ دسته و کاسه ترک نداشته باشه. دسته تاب نداشته باشه و ... 
2. برای کوک کردن و فالش نبودن لازمه که سیم از دسته کوک تا ته سیم گیر در یک راستا باشه و در مسیر سیم کج نشده باشه. مسیر: دسته کوک-شیطونک-خرک-سیم گیر. 
3. تفاون فاحش روی نت های هم صدای سیم ها و اکتاوهای مختلف نباشه. فکر کنم بد نوشتم! منظورم اینه که مثلا نت دست باز دو سیم اول پس از کوک کردن با دیگر دو ها همخوانی داشته باشه. 
4. همه جای ساز نسبتا خوب صدا بده. 

javabyab.com

حسین علیزاده

حسین علیزاده سال ۱۳۳۰ در منطقه سید نصر الدین بازار تهران متولد شد. دوره‌های آموزش موسیقی را در هنرستان موسیقی تهران زیر نظر استادانی چون هوشنگ ظریف و حسین دهلوی طی کرد و پس از راه یابی به رشته موسیقی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران از محضر دیگرانی چون حبیب‌الله صال حی،محمود کریمی، علی اکبر شهنازی،داریوش صفوت، نورعلی خان برومند، سعید هرمزی، یوسف فروتن و عبدالله خان دوامی نکته های نوازندگی تار و سه تار و ردیف موسیقی سنتی ایران در سطوح عالی را فرا گرفت.

علیزاده از سال‌های ابتدایی دهه پنجاه به تدریس درکانون پرورش فکری کودکان و پرداخت و همزمان شکل دهی گروه مرکز حفظ واشاعه و شیدا و عارف و گروه سازهای ملی و حضور در برنامه‌های موسیقی جشن و هنر شیراز را دنبال کرد که حاصل آن تدوین و اجرای دستگاه ماهور توسط گروه مرکز حفظ و اشاعه (جشن هنر شیراز۱۳۵۴) و کنسرت نوا با خوانندگی پریسا (فاطمه واعظی) در سال ۱۳۵۵ همین جشن بود.

در این سالها علیزاده با ساخت و اجرای قطعاتی چون سواران دشت امید و حصار فرمی تازه را به موسیقی ایرانی اضافه کرد که نبوغ وی دراین زمینه را نشان داد.

ساخت کنسرتوی نی و ارکستر با عنوان نینوا در سالهای ابتدایی دهه شصت نام علیزاده را بیش از گذشته بر زبان ها جاری ساخت. این قطعه که با نی جمشیدعندلیبی به عنوان تکنواز نی اجرا شد، از جمله شاخص ترین قطعات تاریخ موسیقی ایران به شمار می رود که علیزاده آن را با الهام از تحولات سالهای ابتدایی دهه شصت تصنیف کرد.

پس از تعطیلی و توقف موسسه چاووش، علیزاده برای ادامه تحصیل موسیقی به دانشگاه آزاد برلین رفت و در سال‌های میانی دهه شصت به ایران بازگشت و گروه شیدا و عارف را بازسازی کرد که حاصل آن کنسرت شور انگیز با صدای شهرام ناظری ، صدیف تعریف و بیژن کامکار در تالار وحدت بود. این کنسرت بعدها با صدای شهرام ناظری در آلبومی به همین نام انتشار عمومی یافت.

پس از آن علیزاده به تجربه در ساخت انواع موسیقی پرداخت که در زمینه موسیقی ایرانی در قالب تکنوازی می توان به آثاری چون ترکمن، پایکوبی، همایون(با سه تار) و ماهور، هجرانی، همنوایی، نوا (تار) در زمینه گروه نوازی آلبوم های راز ونیاز (با صدای علیرضا افتخاری) صبحگاهی (با صدای محسن کرامتی) و آثاری به صورت گروه نوازی (آوای مهر،راز نو، به تماشای آبهای سپید، نی نوا، عصیان و واریاسیون کردی) اشاره کرد.

علیزاده در زمینه موسیقی فیلم هم تجربه‌های موفقی داشت که از جمله آنها می‌توان به موسیقی فیلم‌های چوپانان کویر (حسین محجوب)، دل شدگان (علی حاتمی)، گبه (محسن مخملباف)، عشق طاهر (محمد علی نجفی)، ایران سرای من است (پرویز کیمیاوی)، زمانی برای مستی اسب‌ها (بهمن قبادی)، ابر و ‌آفتاب (محمود کلاری)، میراث کهن (سید محمد میر سلطانی)، زشت و زیبا (احمد رضا معتمدی)، لاک پشت‌ها هم پرواز می‌کنند (بهمن قبادی)، نیومانگ (بهمن قبادی) و موسیقی متن سریال تلویزیونی زیر تیغ اشاره کرد.

وی همچنین درزمینه انتشار کتاب و آلبوم‌های آموزشی تجربه‌های موفقی داشت که انتشار ده قطعه برای تار (در ۴ جلد) ردیف میرزا عبدالله (اجرا باتار و سه تار)، دستور تار و سه تار دوره متوسطه تا پیشرفته (کتاب ونوار) بوسه‌های باران (مجموعه تصانیف) و پارتیتور قطعه نوا از جمله کارهای وی در این زمینه است.

حسین علیزاده از سال‌های پایانی دهه ۷۰ همکاری خود را با محمد رضا شجریان وکیهان کلهر و همایون شجریان آغاز کرد که حاصل آن اجرای کنسرت‌های مختلف در اروپا وامرکا و کنسرت همنوا بابم در تهران (تالار کشور) بود. حاصل همکاری شجریان و علیزاده آلبوم‌های فریاد، همنوا بابم، داد و بیداد، زمستان و نوا بود.

علیزاده در سال ۸۳ با ژیوان گاسپاریان همکاری مشترکی داشت که حاصل آن کنسرتی در کاخ نیاوران بود که بعدها این کنسرت در قالب آلبومی به نام به تماشای آبهای سپید انتشار عمومی یافت و تا مرحله نهایی جایزه گرمی برای بخش موسیقی جهانی پیش رفت. حسین علیزاده در کمک به ساخت سازهای تازه تجریه‌های موفقی داشت که از آن میان می‌توان به ابداع سازهای سلانه و شور انگیز اشاره کرد که هم اینک نیز در کنسرت‌هایش از آن بهره می‌گیرد. همچنانکه در معرفی سازندگان سازها نیز پیشگام بود و درکنسرت‌های خود از سازندگان سازهایی که خود با آنها تکنوازی می کرد در بروشور کنسرت یاد کرده است.

http://www.1ahang.com